04 ÁN LỆ DÂN SỰ MỚI ÁP DỤNG VÀO XÉT XỬ TỪ NGÀY 01/02/2022
Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao thông qua 09 án lệ mới, trong đó, có 04 án lệ trong lĩnh vực dân sự bao gồm:
(i) Án lệ số 44/2021/AL về việc xác định thời hiệu khởi kiện đối với yêu cầu phản tố; Cụ thể, “Yêu cầu phản tố cũng chính là yêu cầu khởi kiện nên phải tuân thủ quy định về thời hiệu khởi kiện. Do đó, trường hợp có yêu cầu phản tố và có đương sự trong vụ án đề nghị áp dụng thời hiệu khởi kiện thì Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm phải xác định xem yêu cầu phản tố có còn thời hiệu khởi kiện hay không mới đúng quy định pháp luật”.
(ii) Án lệ số 50/2021/AL về quyền khởi kiện vụ án đòi lại tài sản của người được giao tài sản theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật; Cụ thể, “Tòa án không được giải quyết lại quan hệ ai là chủ sử dụng đất hợp pháp được xác định tại một Bản án về quyền sử dụng đất trước đó, nhưng kiện đòi lại tài sản lại là quan hệ pháp luật khác. Nếu còn thời hiệu thi hành án thì nguyên đơn có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án cưỡng chế thực hiện giao đất. Tuy nhiên, nay đã hết thời hiệu yêu cầu thi hành án thì nguyên đơn có quyền khởi kiện đòi lại tài sản bằng vụ án dân sự mới. Trong trường hợp này, nếu không có căn cứ xác định nguyên đơn đã từ bỏ quyền tài sản thì phải chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.”
(iii) Án lệ số 51/2021/AL về xác định quyền sở hữu đối với khu vực để xe ô tô của nhà chung cư; Cụ thể, “[…] phần diện tích thuộc sở hữu chung của các chủ sở hữu nhà chung cư là nơi để xe (xe đạp, xe cho người tàn tật, xe động cơ hai bánh). Riêng đối với khu vực để xe ô tô trong tầng hầm do chủ đầu tư quyết định thuộc quyền sở hữu chung hoặc sở hữu riêng của chủ sở hữu nhà chung cư. Theo Hợp đồng mua bán căn hộ chung cư thì nơi để xe ô tô trong tầng hầm không được phân bổ vào giá bán căn hộ nên xác định là sở hữu riêng của chủ đầu tư.”
(iv) Án lệ số 52/2021/AL về hiệu lực của hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất khi chưa đăng ký quyền sử dụng đất. Cụ thể như sau: “Khi xét xử lại vụ án, nếu hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất xác lập có đủ các điều kiện cần và đủ liệt kê dưới đây, thì phải công nhận hiệu lực của hợp đồng; các điều kiện đó là: (a) Hợp đồng đã thỏa mãn các điều kiện theo quy định của pháp luật về quyền tặng cho quyền sử dụng đất; (b) Cho đến khi chết, người tặng cho tài sản không có văn bản nào để thay thế hợp đồng tặng cho tài sản đã ký kết trước đó và không có hành động nào thể hiện sự thay đổi ý chí đã thể hiện tại hợp đồng tặng cho tài sản đã ký kết; (c) Người được tặng cho tài sản không thực hiện được việc đăng ký tài sản (quyền sử dụng đất) là do trở ngại khách quan về thủ tục hành chính (hoặc do trở ngại khách quan khác), không phải do ý chí chủ quan của người tặng cho tài sản.”
Quyết định 594/QĐ-CA có hiệu lực từ ngày 31/12/2021.